EKED yada tehlikeli enerjinin kontrolü, tehlikeli makine ve enerji kaynaklarının düzgün bir şekilde kapatılmasını, bakım veya servis çalışmaları sırasında beklenmedik bir şekilde başlatılmasını önleyen bir güvenlik prosedürüdür.
Etiketle Kilitle Emniyete Al Dene (EKED) Nedir?
EKED yada tehlikeli enerjinin kontrolü, tehlikeli makine ve enerji kaynaklarının düzgün bir şekilde kapatılmasını, bakım veya servis çalışmaları sırasında beklenmedik bir şekilde başlatılmasını önleyen bir güvenlik prosedürüdür.
Genellikle bir Kilitleme Etiketleme prosedürü üç ekipmanı içerir:
Neden Kilitleme Etiketleme Gerekli?
EUROSTAT (Avrupa Birliği İstatistik Kurumu) istatistiklerine göre kazaların 15-20% ‘si, ölümcül kazaların %10 -%15’i bakım/onarım süreçlerinde meydana gelmektedir. Türkiye’de her yıl ortalama 1500 ölümlü iş kazası olması, bakım onarım esnasında her yıl yüzlerce ölümlü iş kazası yaşandığını göstermektedir.
OSHA her yıl sık karşılaşılan ilk 10 ihlalin listesini yayınlamaktadır. Kilitleme/etiketleme son 15 yıldır sürekli olarak bu listede yer alıyor. Yani işverenler kapsamlı bir EKED programını uygulamakta zorluk çekmeye devam ediyor.
Yasalarda EKED
Ulusal ve uluslararası mevzuatlara göre enerjili hatlarda çalışırken tehlikeli enerjinin izolasyonu yani kilitleme etiketleme ekipmanlarının kullanılması zorunluluktur;
Ulusal Mevzuatlar
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
Makine Emniyeti Yönetmeliği
Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği
TS EN ISO 14118 / Makinelerde Güvenlik – Beklenmedik Çalıştırmanın Önlenmesi
Uluslararası Mevzuatlar
Amerikan Standardı OSHA 1910.147 “The control of hazardous energy (lockout/tagout)”
Kanada standardı CSA Z460-13 " Control of hazardous energy - Lockout and other methods"
AB Standardı - BS EN ISO 14118 – “Safety of machinery – Prevention of unexpected start-up”
Avrupa Birliği Direktifleri; 30/12/1989 tarih ve 89/655/EEC sayılı, 5/12/1995 tarih ve 95/63/EC sayılı, 27/6/2001 tarih ve 2001/45/EC sayılı direktifleri.
EKED uygulama alanları; Bakım, İşletme, Montaj, Değişiklik, Sökme-Takma, Ayarlama, Muayene, Yağlama, Temizlik